<img height="1" width="1" style="display:none;" alt="" src="https://px.ads.linkedin.com/collect/?pid=3253460&amp;fmt=gif">

Deelnemer en onderzoeker tegelijk met Actieleren.

Werk en de manier van werken verandert. Dat vraagt veel van medewerkers die hun rol binnen de organisatie zien veranderen en op een andere manier invulling geven aan hun werk. Hoewel organisaties vaak van bovenaf allerlei veranderprocessen doorvoeren, loopt deze eenzijdige benadering in de praktijk vaak op niets uit. Met actieleren is dat een ander verhaal.

Marijke van Sluisveld

Blog

  • Artikel
  • 12 nov 2018
  • 2 minuten leestijd
Geschreven door Marijke van Sluisveld

Werk en de manier van werken verandert. Dat vraagt veel van medewerkers die hun rol binnen de organisatie zien veranderen en op een andere manier invulling geven aan hun werk. Hoewel organisaties vaak van bovenaf allerlei veranderprocessen doorvoeren, loopt deze eenzijdige benadering in de praktijk vaak op niets uit. Met actieleren is dat een ander verhaal.

Nieuwe gedragspatronen aanleren

Organisatieveranderingen en roltransities zijn ingrijpende gebeurtenissen voor werknemers die niet zomaar aan te sturen zijn met een protocol of beleid. Het is voor mensen moeilijk om vertrouwde handelingspatronen kritisch te herzien en om te gaan met een veranderende opvatting over wat goed werk precies is. Dat vraagt om een mindshift met nieuwe gedragspatronen en een reflectie op de rol in het team, en het team als geheel.

Duurzame gedragsveranderingen

In verschillende praktijkvoorbeelden heeft de aanpak van actieonderzoek, ook wel actieleren genoemd, bewezen om effectieve en duurzame gedragsverandering te bewerkstelligen. Met deze methodologie wordt ruimte voor medewerkers uit allerlei lagen van de organisatie gecreëerd om te experimenteren met nieuw gedrag. Door middel van (zelf)onderzoek ontdekken zij wat beter kan of anders moet. Hierdoor ontstaan nieuwe, waardevolle inzichten en perspectieven over knelpunten en verbeterpunten in de organisatie en wie of wat daar verantwoordelijk voor is.

‘De mens is en blijft, zelfs in deze individualistische wereld, een sociaal wezen. Exclusie is zo’n beetje het ergste wat je iemand kunt toewensen.’

Actieteamaanpak van A tot Z

De actieteamaanpak start met een contact- en contractfase waarin het voorlopige thema wordt besproken. Daarna wordt in een startsessie de focus van het onderzoek bepaald, inclusief de rol van de onderzoeker en de verwachtingen van de deelnemers.

In de volgende twee fasen staan afwisselende onderzoekssessies en praktijkperiodes centraal. In de praktijkperioden gaan de deelnemers aan de slag met opdrachten. Deze opdrachten hebben eerst het karakter van observaties, maar worden gaandeweg steeds experimenteler van aard.

De verzamelde informatie wordt tijdens onderzoekssessies besproken en leiden tot nieuwe vragen en experimenten voor volgende praktijkperiodes. Door dit zogenaamde ‘responsive focussing’ ontstaat er geleidelijk steeds meer inzicht op het vraagstuk en wat er nodig is om daarmee aan de slag te gaan.

Iedereen is onderzoeker

Bij de Actieteamaanpak zijn deelnemers dus tegelijk onderzoekers: ze gaan in de organisatie op zoek en daarna aan slag met hun bevindingen. Het is daarom belangrijk dat de deelnemende groep medewerkers afkomstig is uit verschillende functies en niveaus binnen de organisatie. Zo wordt een enkele dominante stem vermijd, is de informatie rijk en divers en wordt de informatie verzameld door de mensen die er ook daadwerkelijk iets mee moeten doen.

Positiviteit stimuleert verandering

Verschillende praktijkvoorbeelden hebben laten zien dat medewerkers met actieonderzoek meer waardering krijgen voor wat er goed gaat in de organisatie. Er wordt niet meer uitsluitend in problemen gedacht, maar juist welke positieve dingen nog beter kunnen. Iets wat niet goed werkt wordt dan een kans voor verandering, in plaats van een irritatiebron.

Zo’n positieve visie stimuleert verandering omdat medewerkers ontdekken dat ze zelf invloed kunnen uitoefenen op een knelpunt. Mensen ontwikkelen het besef uitdrager te kunnen zijn van hun eigen ideeën die tijdens de experimenten worden bedacht.

Veilige ruimte

Een aanpak met actieonderzoek schept een veilige ruimte waarin mensen leren hoe belangrijk het is om eerlijk te zijn over de negatieve en positieve ervaringen in hun werk. Nieuwe perspectieven van andere mensen over dezelfde kwestie worden als verrijkend en verhelderend ervaren. Leidinggevenden hebben hier ook baat bij. Waar de schuld eerder bij hen werd gelegd, ontstaat er in het actieonderzoek ruimte om te kijken waar de oorzaak en verantwoordelijkheid ligt.

Nieuwe kijk op de werkelijkheid

Actieonderzoek zorgt ervoor dat medewerkers met elkaar een frisse, nieuwe blik ontwikkelen op de werkelijkheid en de vraagstukken die daarin belangrijk zijn. Verandering wordt een dynamisch, inzichtelijk proces waar iedereen actief aan bijdraagt in plaats van een ongrijpbaar concept.

Samen werken aan sterk
kapitaal

Het doorbreken van patronen is niet makkelijk. Bij Realise weten wij dat een frisse blik ‘van buiten’ nodig is om verandering te laten slagen. Wij gaan graag met jou aan de slag en willen je inspireren in het anders kijken naar je organisatie.

ADVIESGESPREK