Boost bevlogenheid en werkgeluk met het JD-R Model
Wil je werkstress aanpakken en streven naar bevlogen en actieve medewerkers? Dit vereist inzicht en actieve inspanningen om de (persoonlijke) energiebalans op de werkvloer te verbeteren. Laten we dit proces verkennen aan de hand van het JD-R model, dat draait om emotie en gedrag op het werk en het creëren van een gezonde balans tussen taakeisen en energiebronnen.
Onderzoek in diverse sectoren en organisaties onthult dat slechts 15 tot 25 procent van de medewerkers bevlogenheid ervaart. Maar hoe zit het met de werkervaring van de overige 75 tot 85 procent?
Gemiddeld ervaart ongeveer 15 procent van de medewerkers burn-outklachten. De overige 60 tot 70 procent is tevreden. Hoe zit dit in jouw organisatie? En hoe kun je actief streven naar minder stress en meer bevlogenheid?
Bore-out, Burn-out, tevreden of bevlogen?
Verschillende modellen en meettechnieken in de psychologie bieden inzicht in de werkbeleving en het welzijn van werknemers. Hiermee kunnen we welzijn in vier categorieën indelen.
Bevlogen medewerkers kenmerken zich door een overvloed aan energie, vitaliteit, betrokkenheid, en werkplezier. Maar wat creëert bevlogenheid?
De basisgedachte is dat het welzijn van mensen berust op twee min of meer onafhankelijke dimensies die samen iemands gemoedstoestand bepalen. Deze dimensies variëren van "actief" tot "passief" en van "onplezierig" tot "plezierig." Ze typeren emoties en gedrag op het werk. Door deze dimensies te combineren, ontstaan vier kwadranten die corresponderen met verschillende welzijnstypes.
Inzicht in werkstress en bevlogenheid.
Het vinden van de juiste balans begint met bewustwording en inzicht. De beleving van taakeisen verschilt per persoon en is afhankelijk van functie, organisatiecultuur en sector. Wat voor de een een uitdaging is, kan voor de ander een hindernis zijn. Dit verschil hangt samen met persoonlijke eigenschappen en vaardigheden, maar ook met ervaring.
Bevlogenheid is echter geen constante. Het varieert niet alleen tussen personen, maar ook binnen individuen over de tijd. Het herkennen van signalen wanneer de bevlogenheid afneemt, helpt medewerkers om passende hulpbronnen te activeren, vooral als de werkdruk toeneemt.
Het JD-R Model
Bevlogenheid ontstaat door een goede balans tussen energievretende taakeisen (stressoren) en energiebronnen. Het JD-R model, dat dit proces verder verfijnt, bestaat uit vijf kernpunten:
- Elke baan heeft taakeisen en energiebronnen.
- Energiebronnen verminderen de impact van taakeisen en de bijbehorende kosten.
- Energiebronnen stimuleren persoonlijke groei en ontwikkeling.
- Uitdagende taakeisen versterken het bevlogenheidspotentieel van energiebronnen.
- Energiebronnen en persoonlijke hulpbronnen bevorderen persoonlijke groei en helpen medewerkers hun doelen te bereiken.
Het JD-R model onderscheidt ook twee onafhankelijke psychologische processen:
Stressproces: Aanhoudende hoge taakeisen die energiebronnen uitputten, leiden tot werkstress, met negatieve gevolgen zoals ziekteverzuim.
Bevlogenheidproces: Een evenwichtige combinatie van uitdagende taakeisen, belemmerende taakeisen en energiebronnen leidt tot bevlogenheid en werkplezier.
Taakeisen variëren in soorten, van uitdagend tot belemmerend, en energiebronnen zijn divers, zoals organisatorisch, interpersoonlijk, en persoonlijk. Persoonlijke hulpbronnen, zoals persoonlijke effectiviteit en veerkracht, spelen ook een rol.
De eigen regie van medewerkers
Medewerkers kunnen zelf invloed uitoefenen op hun werk. De mate waarin taakeisen en energiebronnen aanwezig zijn, en of medewerkers het gevoel hebben eigen regie uit te oefenen, wordt mede bepaald door het organisatieklimaat.
Meer inspiratie?
Download dan de Checklist Actiegericht Medewerkersonderzoek, maak een demo van de WEB-monitor of lees het klantverhaal 'Bevlogenheid staat centraal binnen snelgroeiend Fellowmind'.
